ΔΕΝ ΦΤΑΝΕΙ ΝΑ
ΕΙΣΑΙ ΟΡΓΙΣΜΕΝΟΣ – ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΕ ΤΟΝ
ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ
Αυγή του
(α)θάνατου!
Ένα ζόμπι
πλανιέται πάνω από την Ευρώπη: το ζόμπι
του νεοφιλελευθερισμού. Με το ξέσπασμα
της χρηματοπιστωτικής κρίσης είχε φανεί
ότι αυτή η μορφή του καπιταλισμού έφτανε
στο τέλος της. Πέρα από τις μαζικές
εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, ακόμα και
διάφοροι/ες φιλελεύθεροι/ες, αλλά και
συντηρητικοί/ές οικονομικοί/ές
αναλυτές/τριες μιλούσαν ξεκάθαρα για
τις «υπερβολές των αγορών». Και όμως,
μια γενικευμένη αλλαγή δεν ήρθε ποτέ.
Προς γενική κατάπληξη, ο νεοφιλελευθερισμός
συνεχίζει να ζει και να βασιλεύει.
Με φόρα προς
την άβυσσο
Μετά την
κατάρρευση των εξουσιαστικών καθεστώτων
του «υπαρκτού σοσιαλισμού» δεν φαινόταν
καμιά εναλλακτική λύση στον ορίζοντα
απέναντι στο νεοφιλελεύθερο δόγμα.
Ιδιωτικοποιήσεις, «απελευθέρωση» των
αγορών, «ελαστικοποίηση» των εργασιακών
σχέσεων - ένα πρόγραμμα που μέχρι την
κρίση του 2007 θεωρείτο το φάρμακο για
όλες τις ασθένειες. Σήμερα βέβαια, σχεδόν
κανένας και καμιά πολιτικός δε θέλει
να συνδεθεί μαζί του. Η πίστη ότι η
ελεύθερη αγορά μπορεί να εγγυηθεί μια
καλή ζωή σε όλους και όλες έχει χαθεί.
Το ζόμπι του νεοφιλελευθερισμού δεν
δίνει πλέον φανταχτερές υποσχέσεις.
Παρόλα αυτά,
όσοι και όσες ήλπισαν ότι η αποτυχία
του νεοφιλελευθερισμού θα οδηγούσε σε
μια γενικότερη κριτική του καπιταλιστικού
συστήματος και της καπιταλιστικής
εκμετάλλευσης απογοητεύτηκαν. Ο
καπιταλισμός και οι ιδεολογίες του
επέδειξαν για ακόμη μια φορά εξαιρετική
ικανότητα αλλαγής και προσαρμοστικότητας.
Η γιγάντωση των διεθνών χρηματιστηριακών
αγορών τις τελευταίες δεκαετίες ποτέ
δεν αποκωδικοποιήθηκε ως έκφραση μια
δομικής κρίσης του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Υπεύθυνοι και υπεύθυνες για τα τεράστια
χρέη, αλλά και την αστάθεια και κατάρρευση
του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι,
κατά τις πλέον διαδεδομένες απόψεις,
οι αχόρταγοι managers, τα goldenboys, όπως επίσης
και οι «χώρες που ζούσαν και ζουν πάνω
από τις δυνατότητες τους». Τέτοιες
ηθικολογικές εξηγήσεις επικαλύπτουν
ακόμη και λογικούς κοινωνικοπολιτικούς
συλλογισμούς: σαν να μην συνεισέφεραν
το πάγωμα μισθών και οι φοροελαφρύνσεις
των υψηλών εισοδημάτων στην όξυνση της
κρίσης. Εκείνο που λείπει παντελώς είναι
μια ανάλυση που να εστιάζει στη δραστική
μείωση των ρυθμών ανάπτυξης του
«φορντιστικού» τρόπου παραγωγής τη
δεκαετία του 1970, ενός τρόπου παραγωγής
που μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο
είχε οδηγήσει προσωρινά αρκετές χώρες
σε υψηλούς αριθμούς απασχόλησης και
ένα ανεκτό επίπεδο ζωής για τους
περισσότερους κατοίκους τους.
Αντί να ξεφύγουμε
από τον ηλίθιο καπιταλιστικό καταναγκασμό
μιας ανάπτυξης βασισμένης σε χρέη,
υποστηρίζεται ότι κράτη και άνθρωποι
έζησαν πάνω από τις δυνατότητές τους.
Μέσω αυτής της ιδεολογικής «εξήγησης»
δικαιολογείται το φόρτωμα των τεράστιων
συνεπειών της κρίσης στα οικονομικά
αδύνατα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας
και, φυσικά, στους κατοίκους τους.
TINA* vs. Occupy
Με την κατάρρευση
της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας ο
καπιταλισμός έχασε μεν την επίσημη
ουτοπία του, οι καταναγκασμοί του όμως
παραμένουν. Στο προσκήνιο εμφανίστηκε
ένας δήθεν νηφάλιος ρεαλισμός, ο οποίος
σε συνδυασμό με το παλιό σύνθημα του
«δεν υπάρχουν εναλλακτικές», οδηγεί σε
ό,τι οικονομικές συνταγές μπορεί να
σκεφτεί κανείς. Ο νεοφιλελευθερισμός
συνεχίζει να υπάρχει μέσω εντατικοποιημένων
προγραμμάτων λιτότητας και ιδιωτικοποιήσεων,
ενώ πού και πού συμπληρώνεται με
«κουρέματα χρέους» και «πακέτα βοήθειας».
Οι θεσμοί και οι κανόνες του θεωρούνται
εκ των ων ουκ άνευ και όχι μόνο διατηρούνται,
αλλά διευρύνονται κιόλας. Παντού
αιωρείται το μάντρα της «ανταγωνιστικότητας»:
επιχειρήσεις και κράτη πρέπει να
συνεχίσουν να ανταγωνίζονται το ένα το
άλλο μέχρι τον αιώνα τον άπαντα.
Εκεί που απλά
ακολουθούνται δήθεν «αντικειμενικές
ανάγκες», οι συνηθισμένες πολιτικές
επιλογές ανάμεσα σε κόμματα εθνικιστικά,
συντηρητικά, φιλελεύθερα, οικολογικά,
σοσιαλδημοκρατικά και σοσιαλιστικά
καταντούν περιττές. Έτσι, στην Ελλάδα
και την Ιταλία κυβερνούν πλέον οι
επονομαζόμενοι «τεχνοκράτες» και
«ειδικοί», οι οποίοι μπορούν να λαμβάνουν
τα μέτρα που αποφασίζονται σε ευρωπαϊκό
επίπεδο (υπό την «αρωγή» πάντα της
Γερμανίας) χωρίς το φόβο των επόμενων
εκλογών, αλλά και απαγκιστρωμένοι από
την ανάγκη νομιμοποίησης, ακόμα και στο
πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας.
Βέβαια η αυταρχική
αυτή συνέχιση του ίδιου έργου δεν μένει
αναπάντητη. Ενάντια στην καπιταλιστική
πρόκληση υπήρξαν, ιδιαίτερα τον τελευταίο
χρόνο, αρκετές αντιδράσεις. Σαν σύμβολο
στάθηκαν σε πολλές χώρες οι δημόσιες
καταλήψεις πλατειών και δημόσιων χώρων
(Asambleas, Occupy). Άνθρωποι, που για τους πλέον
διαφορετικούς λόγους δε συμφωνούσαν
με την κοινωνική κατάσταση, κατέβηκαν
στους δρόμους. Δύο από τα κύρια
χαρακτηριστικά αυτού του κινήματος
διαμαρτυρίας, το οποίο εν τω μεταξύ έχει
χάσει κάπως σε δυναμική, ήταν ο διεθνής
χαρακτήρας του και η πρόθεση ολικής
αμφισβήτησης τού καπιταλιστικού
συστήματος. Στα μειονεκτήματά του
περιλαμβάνονται ο κρατισμός του, καθώς
και η ίδια η κριτική του στον καπιταλισμό,
που ήταν πολλές φορές από ηθικολογική
μέχρι πατριωτική-εθνικιστική και είχε
μέχρι και την τάση προς θεωρίες συνωμοσίας.
Το επόμενο
επεισόδιο
Με την πανευρωπαϊκή
ημέρα δράσης στις 31 Μαρτίου (Μ31) θέλουμε
να ανοίξουμε έναν νέο ορίζοντα στο
κίνημα διαμαρτυρίας ενάντια στην
καπιταλιστική κρίση. Μαζί με διάφορες
ομάδες από τη Γερμανία, καθώς και
συντρόφισσες και συντρόφους από πολλές
ευρωπαϊκές χώρες, καλούμε σε ταυτόχρονες
πορείες και δράσεις. Επιδιώκουμε την
σύνδεση με τοπικούς αγώνες, αλλά και
την υπέρβαση των εθνικών ορίων. Ο
καπιταλισμός και οι κρίσεις είναι ήδη
διεθνοποιημένες, μένει να συμβεί το
ίδιο και με την αντίστασή μας.
Ενάντια στην
αυταρχική πολιτική της Τρόικας προτάσσουμε
την προοπτική της ανθρώπινης χειραφέτησης:
μια κοινωνία χωρίς τους καταναγκασμούς
που προκύπτουν μέσα από τον αέναο
ανταγωνισμό και την εκμετάλλευση του
καπιταλιστικού συστήματος. Ο γερμανικός
εθνικισμός τής κρίσης, που προπαγανδίζει
ασύστολα ενάντια στους «τεμπέληδες
Έλληνες» και υποστηρίζει την ανάγκη
θυσιών «για το κοινό γερμανικό καλό»,
είναι για πέταμα. Θέλουμε μια κοινωνία,
όπου στο επίκεντρο βρίσκονται οι ανάγκες
όλων των ανθρώπων. Για την επίτευξη
αυτού του στόχου θέλουμε να παλέψουμε
μαζί με μισθωτούς, άνεργους/ες,
φοιτητές/τριες και μετανάστες/στριες
σε ολόκληρη την Ευρώπη. Γνωρίζουμε πως
ο αγώνας αυτός θα είναι μεγάλης διάρκειας
-το Μ31 δεν τελειώνει στις 31 Μαρτίου!
Δικτυωνόμαστε σε μια μακροπρόθεσμη
προσπάθεια ενάντια στο κράτος, το έθνος
και το κεφάλαιο. Ξέρουμε ότι θα ακολουθήσουν
πολλές συζητήσεις και διαφωνίες, θέλουμε
όμως τις πολιτικές αυτές διαφορές να
τις λύσουμε με δημιουργικό τρόπο. Η 31η
Μαρτίου είναι το σημείο εκκίνησης για
περαιτέρω αγώνες που θα οργανώσουμε
μαζί σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο εγγύς
μέλλον.
Στις 31 Μαρτίου
καλούμε σε μια παγγερμανική πορεία στη
Φρανκφούρτη. Η Φρανκφούρτη είναι η έδρα
της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας
(ΕΚΤ), όπου γίνονται οι διαβουλεύσεις
με την Τρόικα για τα προγράμματα λιτότητας
και τις μεταρρυθμίσεις. Η ΕΚΤ, με το να
είναι η εκδοτική τράπεζα της Ευρώπης,
δεν είναι μια εμπορική τράπεζα, όπως
για παράδειγμα η Deutsche Bank. Μέσω των
νομισματικών της αρμοδιοτήτων αποτελεί
ένα κεντρικό όργανο της Ευρωζώνης για
τη διατήρηση και διεύρυνση της
ανταγωνιστικότητάς της, κάτι που σημαίνει
και εξασφάλιση της προνομιακής θέσης
της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στο παγκόσμιο
πλέγμα κυριαρχίας. Ταυτόχρονα η ΕΚΤ
υποστηρίζει τις πολιτικές της ΕΕ απέναντι
στα οικονομικά αδύναμα κράτη, για
παράδειγμα μέσω της αγοράς (ή όχι)
κρατικών ομόλογων, της χορήγησης «ενέσεων
ρευστού» στις εμπορικές τους τράπεζες
κτλ. Σκοπός μας δεν είναι λοιπόν η
δαιμονοποίηση των τραπεζών. Στο κέντρο
της κριτικής μας βρίσκεται ο συστημικός
χαρακτήρας τής ανώνυμης λογικής του
κέρδους στον καπιταλισμό, η επιβίωση
ενός ηλίθιου καθεστώτος.
Θέλουμε να
προκαλέσουμε αναταραχή στο φιλήσυχο
κέντρο του ευρωπαϊκού καπιταλισμού.
Διαδηλώνουμε μαζικά ενάντια στη θρασύτατη
πολιτική των ΕΕ, ΕΚΤ και Διεθνούς
Νομισματικού Ταμείου, αλληλέγγυοι/ες
με όλους και όλες που αγωνίζονται για
μια απελευθερωμένη κοινωνία σε άλλες
χώρες. Για έναν διεθνή αντιεθνικισμό!
Για τον κομμουνισμό!
---------
*TINA: There Is No
Alternative (το απόλυτο επιχείρημα της Βρετανής
πρωθυπουργού Thatcher υπέρ των νεοφιλελεύθερων
μεταρρυθμίσεων τη δεκαετία του 1980)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου