Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2012

Η ευελιξία ξεφτιλίζει την εργατική δύναμη




Γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο, ότι στρατηγική των αναδιαρθρώσεων στις εργασιακές σχέσεις, που προβλέπονται από το Μνημόνιο και γι’ αυτό τις βάζει στο τραπέζι η τρόικα, είναι να φτηνύνει ο εργάτης για το κεφάλαιο. Αυτό δεν γίνεται μόνο με τη μείωση του μισθού, που αποτελεί την πιο ορατή πλευρά των αναδιαρθρώσεων, αλλά και με μεθόδους που αναφέρονται στην ημερήσια, εβδομαδιαία, μηνιαία και ετήσια οργάνωση του χρόνου εργασίας.

Γνωρίζουμε πως τα τελευταία δύο χρόνια έχουν γίνει πάρα πολλές ανατροπές σ’ αυτόν τον τομέα. Οι δυο πιο κομβικές είναι η αύξηση του χρόνου της «εκ περιτροπής» εργασίας και του χρόνου «δι-ευθέτησης της εργασίας». Συνδυάζοντας αυτά τα δύο αντεργατικά εργαλεία, οι καπιταλιστές μπορούν να χρησιμοποιούν «ελαστικές» μορφές απασχόλησης ολόκληρο το χρόνο. Ομως, αυτό απαιτεί καλή οργάνωση σε ετήσια βάση, που δεν τη διαθέτουν όλες οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Δεν μπορούν να κάνουν τόσο μακροπρόθεσμες προβλέψεις. Γι’ αυτό και εστιάζουν πλέον στην κλίμακα της εβδομάδας.

Τι ζητά τώρα η τρόικα; Ζητά την κατάργηση του 5ήμερου, ώστε οι καπιταλιστές να μπορούν σε εξαήμερη βάση να οργανώνουν την κατανομή των εργατών. Ετσι, θα ξεζουμίζουν περισσότερο τον εργάτη, χωρίς να τον αφήνουν να πάρει ανάσα ούτε δευτερόλεπτο. Τον ίδιο στόχο έχει και η κατάργηση των περιορισμών για την εναλλαγή ανάμεσα στις διάφορες βάρδιες.

Από την εποχή που έγραφε «Το Κεφάλαιο» ο Μαρξ είχε εντοπίσει αυτή την τάση των καπιταλιστών, όπως φαίνεται καθαρά στο μικρό απόσπασμα που παραθέτουμε σε διπλανή στήλη. Στόχος όλων των «ευέλικτων» εργασιακών σχέσεων είναι να μπορεί το κεφάλαιο να απομυζά από τον εργάτη μεγαλύτερη ποσότητα εργασίας στον χρόνο που τον απασχολεί. Σε συνδυασμό και με την μείωση των μισθών, έχουμε χαμηλότερη απασχόληση (άρα ψηλότερη ανεργία), βύθιση των εργατών σε μεγαλύτερη φτώχεια και αύξηση της κερδοφορίας του κεφάλαιου, ακόμη και σε συνθήκες κρίσης. Η τιμή της εργατικής δύναμης (το μεροκάματο ή ο μισθός) ξεφτιλίζεται.

Τον ίδιο στόχο υπηρετεί, από άλλο δρόμο, και η απαίτηση να καταργηθεί ο χρόνος προειδοποίησης για απόλυση με τη μισή αποζημίωση. Οι καπιταλιστές θέλουν να ξεφορτωθούν εύκολα εργάτες με πολλά χρόνια υπηρεσίας, για να τους αντικαταστήσουν με νέους και εξευτελιστικά αμειβόμενους εργάτες. Γιατί, λοιπόν, να περιμένουν μερικούς μήνες για να τους απολύσουν με τη μισή αποζημίωση και να μη μπορούν να τους απολύσουν αμέσως;

Τα τελευταία νέα «λένε» ότι η τρόικα «μαλάκωσε», επειδή αντιστάθηκε η πολιτική ηγεσία της συγκυβέρνησης. Πάντοτε έτσι γίνεται, όμως. Πέφτουν πάνω στο τραπέζι πολλά, για να εφαρμοστούν άμεσα λιγότερα και τα υπόλοιπα να εφαρμοστούν σε επόμενη φάση. Ετσι δεν έγινε και με τις μεγάλες αντεργατικές ανατροπές του πολυνομοσχέδιου της Κατσέλη, που υποτίθεται ότι αντιστάθηκε; Ανοιξε τότε ο δρόμος, νέα μέτρα πάρθηκαν με το Μνημόνιο-2 και τώρα ήρθε η ώρα να δρομολογηθούν τα επόμενα, πάντα στην ίδια κατεύθυνση της «ευελιξίας».


«Το ζήτημα παρουσιάζεται διαφορετικά από τη στιγμή που η βίαιη συντόμευση της εργάσιμης ημέρας, με την τεράστια ώθηση που δίνει στην ανάπτυξη της παραγωγικής δύναμης και με την οικονομία που κάνει στους όρους παραγωγής, εξαναγκάζει ταυτόχρονα τον εργάτη να ξοδεύει περισσότερη εργασία στο ίδιο χρονικό διάστημα, ν’ αυξάνει την ένταση της εργατικής δύναμης, να γεμίζει πιο πυκνά τους πόρους του χρόνου εργασίας, δηλαδή να συμπυκνώνει την εργασία σε βαθμό που μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα στα πλαίσια της συντομευμένης εργάσιμης ημέρας. Αυτή η συμπίεση μιας μεγαλύτερης μάζας εργασίας σε μια δοσμένη χρονική περίοδο υπολογίζεται σαν μεγαλύτερη ποσότητα εργασίας, δηλαδή αυτό που είναι».


Καρλ Μαρξ, Το Κεφάλαιο, τ. 1, σ. 425

Πηγή:Κόντρα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου